کاشت موی طبیعی یا به طور خلاصه كاشت مو یا پیوند مو  شامل انتقال قسمتی از موهای پشت سر به قسمت های کم پشت یا طاس جلوى سر و قسمت های خالى ابرو ، صورت و غیره می باشد. در این بخش به ماهیت و مزایا کاشت مو و انجام آن، عوارض کاشت مو و تاریخچه آن اشاره می گردد.

تعریف کاشت مو

اگرچه در سال‌های اخیر علم پزشکی پیشرفت چشمگیری در زمینه درمان‌های موقت ریزش مو داشته است اما در حال حاضر تنها راه درمان دائمی ریزش مو و بازگشت جلوه موهای از دست رفته افراد طاس یا کم مو استفاده از شیوه کاشت موی طبیعی است. کاشت موی طبیعی یا به‌طور خلاصه کاشت مو شامل انتقال قسمتی از موهای پشت سر یا بدن به قسمت‌های کم‌پشت یا طاس جلوى سر و قسمت‌های خالى ابرو، صورت و غیره می‌باشد.

فولیکول‌های (ریشه یا پیاز مو) پشت سر و بالای گوش‌ها یا ناحیه دهنده بانک مو (Donor Area) نسبت به اثرات هورمون‌های مردانه (عوامل آندروژنیک) كه علت اصلی ريزش موهای جلو و روی سر هستند مقاوم‌ هستند، این مقاومت بر اساس واکنش موهای موجود در نقاط مختلف سر نسبت به این هورمون‌ها است به‌طوری که موهای موجود در نواحی روی سر، شقیقه‌ها و ناحیه وسط سر گیرنده‌های این عوامل را در فولیکول یا پیاز خود دارا بوده و نسبت به عوامل مذکور حساس بوده، دچار ریزش می‌شوند (ریزش آندروژنتیک “ Androgenetic”)، در حالیکه موهای پشت سر و دور سر فاقد این گیرنده‌ها بوده و نسبت به این عوامل مقاوم و در نتیجه دچار ریزش نمی‌شوند. این فولیکول‌ها به هر قسمتی از پوست بدن هم که منتقل شوند اين صفت مقاومت به تاثیر هورمون‌های مردانه را دارا می‌باشند و با توجه به این که موهای پیوندی از بدن خود فرد تهیه می‌شود، بدن نیز به این موها واکنشی نشان نمی‌دهد و احتیاج به نگهداری و مراقبت‌های درمانی بعد از کاشت مو جهت جلوگیری از پس زدن پیوند ندارد چرا که موهای منتقل شده، بافت خارجی تلقی نشده و توسط بدن دفع نمی‌شوند.

دکتر پارسا نوایی گفت: در کاشت موی طبیعی، موهای بانک مو برای جایگزین کردن موهای از بین رفته نواحی دیگر به مناطقی كه كم مو یا طاس است، منتقل شده و به شكلی نظم و ترتیب داده می‌شوند كه باعث ایجاد بیشترین پوشش ممکن و زیباترین جلوه مو در چهره بشوند. موی پیوند شده نه تنها یک موی طبیعی با تمام خصوصیات مربوطه است تا پایان عمر دائمی بوده، رشد می‌کنند، ريزش ندارند، قابل شستشو، اصلاح و آرايش و رنگ کردن می‌باشند، همچنین جنس، رنگ و حتی تغییرات رنگ آن‌ها مشابه موهای بانک موی پشت سر می‌باشد.

البته باید در نظر داشت که به وسیله هیچ روشی نمی‌توان موها را به حالت قبل از ریزش بازگرداند چراکه کاشت مو، زايش و ايجاد موي جديد نيست و هیچ مویی به سر اضافه نمی‌گردد و این پروسه فقط شامل جابجا کردن موهای فرد می‌باشد پس در عمل پیوند مو، محدودیت بانک مو (تعداد و تراكم مویی كه قابل برداشت جهت كاشت می‌باشد) وجود دارد و در وسعت زیاد ریزش مو امکان ایجاد تراکم‌های زیاد وجود ندارد.

دركل پيوند مو به فرد كمك می‌کند چهره جوان‌تر و زيباتري داشته باشد اما بسته به بانک موی پشت سر ممکن است نتوان تمامی طاسی سر را پوشش داد. در مقاله "بانک مو" در مورد معنای بانک موی خوب و بانک موی ضعیف توضیحات بیشتری بیان شده است.

چگونگی انجام و مراحل  پیوند مو

 کاشت مو، عمل جراحی سرپایی و با بی‌حسی موضعی بوده که با روش‌های جدید یك عمل بسیار راحت و بی‌خطر، با نتایج قابل پیش‌بینی و مورد رضایت عموم بیماران می‌باشد.

کاشت مو باید در اتاق عمل استاندارد پوست و مو انجام شود كه تجهیزات جراحی آن كامل و منطبق بر نوع عمل کاشت مو باشد. به دلیل ظرافت زیاد عمل و جهت بالا بردن سرعت، این كار توسط یك تیم چند نفره انجام می‌شود. عمل کاشت مو بسته به تکنیک و وسعت ناحیه ریزش بین ۸ تا ۱۲ ساعت طول می‌کشد که ممکن است در یک یا دو روز انجام پذیرد. بیمار در مدت عمل هوشیار بوده و می‌تواند با بهره‌گیری از سیستم مولتی‌مدیا مرکز فیلم ببیند، موسیقی گوش کند، مکالمه تلفنی داشته باشد و مطالعه کند، همچنین برای خوردن و آشامیدن و صرف غذا ممنوعیتی ندارد.

پس از اتمام جلسه، سر بيمار پانسمان شده و مرخص می‌شود، بیمار یک یا دو روز بعد جهت باز کردن پانسمان مراجعه می‌کند. از روز دوم تا یک هفته باید مواردی از قبیل عدم برخورد ضربه و فشار به ناحیه کاشت، شستشوی مرتب سر با جریان غیرمستقیم آب، عدم فعالیت و تعریق شدید و غیره را رعایت نمود.

موهای كاشته شده در طول يك ماه اول رشد می‌کنند كه گویای گرفتن پيوندها است سپس تعداد زيادي از آن‌ها در پایان ماه اول شروع به ريزش می‌کنند اما ریشه‌های موها زنده‌ هستند.

 رشد مجدد موها از ماه چهارم به بعد ظاهر می‌شوند، در ابتدا اين موها تُنک، نازک و كُركی بوده اما به مرور زمان به تعداد و قطر آن‌ها اضافه شده و موها متراکم و ضخيم می‌شوند.

تاثیر عمل پیوند مو در چهره حدود ۹ ماه بعد مشخص می‌شود و در این زمان تفاوت چهره قبل و بعد بسیار قابل‌توجه است، اما همچنان تا یک سال بعد موهای نهفته رشد کرده و به تعداد و تراکم موهای پیوندی می‌افزایند و لذا نتيجه نهایی عمل پس از ۱۲ ماه قابل ارزيابی می‌باشد.

جهت اطلاع از جزئیات قبل، بعد و هنگام جراحی به بخش مراحل کاشت مو مراجعه نمایید.

عوارض کاشت مو

به گفته دکتر نوایی: احتمال ایجاد عارضه در این عمل بسیارکم می‌باشد، عوارض شایع کاشت مو عبارت‌اند از:

• تورم پیشانی و صورت اطراف چشم‌ها،
• تشکیل دلمه‌های کوچک بر روی محل کاشت موها، درد، خونریزی و سوزش ناحیه بخیه‌های پشت سر که اغلب با مصرف مسکن خوراکی رفع می‌گردد.
• عوارض ناشایع از جمله؛ باقی ماندن اسکار، نکروز و عفونت، بسیار نادر می‌باشد.
• همچنین اگر تكنيک کاشت درست استفاده نشود، ممكن است موهای مجاور و یا موهای بانک مو نيز دچار ريزش و کم‌پشتی شوند.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه عوارض و مشکلات کاشت مو به مقاله "عوارض کاشت مو" مراجعه نمایید.

البته با دقت کافی در انتخاب پزشک از بسیاری از این عوارض می‌توان جلوگیری نمود، برای این کار حتما پزشک مجرب و متبحر که دوره‌های تخصصی کاشت مو و کاشت ابرو را گذرانده باشد و در کنگره‌ها و مجامع بین‌المللی کاشت مو مقبولیت داشته باشد انتخاب نمایید و تنها به توضیحات پزشک و دیدن تصاویر نمونه عمل اکتفا ننمود و حتما بیماران قبلی را از نزدیک دیده و با آن‌ها صحبت نمایید.

به خاطر داشته باشید نتایج عمل کاشت موی طبیعی، تأثیر بسیار مهم و ماندگاری در چهره شما و در نتیجه در اعتماد به نفس و روابط اجتماعی شما خواهد گذاشت؛ بنابراین در انتخاب پزشک و مرکز کاشت مو بایستی دقت فراوانی نمایید. در مقالات بهترین پزشک کاشت مو و بهترین مرکز کاشت مو به مواردی بسیار کاربردی در جهت انتخاب آگاهانه در این زمینه اشاره شده است.

تاریخچه تکنیک‌های کاشت مو

در دهه ۱۸۲۰ میلادی تئوری کاشت موی طبيعی با انجام یک طرح پژوهشی در حيوانات آزمایشگاهی به اثبات رسید. کاشت موی طبيعی برای اولین بار در انسان توسط پزشک ژاپنی به نام دکتر اوکودا (Dr. Okuda) در سال ۱۹۳۹ به انجام رسید و سپس در سال ۱۹۵۹ توسط پزشک آلمانی دکتر اورنتریخ (Dr. Orentreich) برای اولین بار اثر درمانی کاشت مو جهت رفع ریزش موی مردانه را توصیف کرد و برداشت مو از پشت سر و پيوند آن در مناطق کم مو یا طاس جلوی سر را برای درمان قطعی این نوع ریزش انجام داد.

در ابتدا انتقال موها به‌صورت دسته دسته‌ای با تکنیک موسوم به پانچ گرافت (Punch grafting) انجام می‌شد، در این تکنیک به وسیله پانچ تکه‌های کوچک از ناحیه بدون موی جلوی سر بر می‌داشتند و با قطعات برداشته شده با همان پانچ از پشت سر که شامل قطعات حدودا ۲۰ تار مویی بودند جایگزین می‌شدند.

 گرچه این عمل کاملا موفقیت‌آمیز بود و رشد موهای منتقل‌شده پس از حدود سه ماه خارق‌العاده و باورنکردنی بود ولی مشکل عمده آن، حالت دسته‌ای بودن موها بود که نمای "موی عروسکی" و یا مسواک  را به سر می‌داد.

در سال‌های اخیر استفاده از دسته‌های کوچک‌تر مو موسوم به میکرو گرافت (شامل یک یا دو تار مو) ومینی گرافت (شامل سه تا چهار تار مو) سبب نتایج بسیار رضایت‌بخش و طبیعی شده است.

نتایج حاصل از  پیوند موهای اولیه منجر به ناامیدی و بدبینی پزشکان و مراجعین شد، اما پیشرفت دانش کاشت مو نشان داد که می‌توان بجای برداشت موها با پانچ یک نوار از پشت سر جدا نموده و سپس آن نوار را به قطعات کوچک‌تری تقسیم  و بعد آن‌ها را در سوراخ‌های پانچ شده جلوی سر کاشت این تکنیک که در ابتدا مینی گرافت (Minigrafting) نام گرفت شامل قطعه کردن نوار پشت سر به گرافت های ظریف که شامل حدود ۸ تار مو می‌باشند، می‌بود. با مشخص شدن این که گرافت‌های کوچک‌تر هم توانایی بقا دارند تکنیک میکرو گرافت (Micrografting) که شامل گرافت‌هایی با ۱ تا ۳ تار مو می‌باشد پا به عرصه ظهور گذاشت نتیجه به دست آمده از این روش‌ها طبیعی‌تر از استفاده از قطعات بزرگ ۲۰ تار مویی بود ولی باز هم گرافت‌های کاشته شده ظاهر کاملا طبیعی نداشتند پس محققین به فکر تغییر روش کاشت مو در ناحیه طاس شدند که منجر به ایجاد کاشت مو به روش FUT گردید که در آن کاشت مو جلو سر با استفاده از تکنیک اسلیت گرافت (Slit Graft)  یا استفاده از سوزن‌ها و تیغ‌های ظریف گردید.

اما باز هم پیشرفت تکنولوژی و ظرافت بیشتر تجهیزات پزشکان را به فکر بازگشت به تکنیک Punch Graft اما این بار با استفاده از وسایل بسیار ظریف‌تر انداخت به‌گونه‌ای که به جای استفاده از پانچ‌های چند میلی‌متری از پانچ‌هایی استفاده کنند که حاصل آن گرافت هایی با تنها ۱ میلی‌متر قطر یا کمتر که شامل واحد کامل فولیکولار باشد، بود. این روش، تکنیک FUE یا تار به تار (Follicular unit extraction) نام گرفت. در این متد، گرافت‌ها به اندازه واحدهای فولیکولی طبیعی موجود در سر خارج می‌شوند که این واحدها شامل ۱ تا ۴ تار مو می‌باشند این گرافت های ظریف به نحوی خارج می‌شوند که جامعیت ساختمان فولیکولی آن‌ها حفظ می‌شود و در شکافه‌ای بسیار کوچکی که در ناحیه بدون مو با سوزن یا تیغ‌های مخصوص ایجاد شده، کاشته می‌شوند. این روش طبیعی‌ترین نتایج را داشته و خط موی ایجاد شده با این روش مشابه خط موی طبیعی می‌باشد و مانند روش‌های دیگر نمای عروسکی ندارد.

امروزه تلفیق این دو تکنیک یعنی روش‌های FUT و FIT (FUE) تحت عنوان تکنیک ترکیبی توانسته در پوشش طاسی‌های با وسعت بسیار زیاد و بانک موهای محدود تنها در یک جلسه، بسیار موفق عمل نموده و نتایج شگفت‌انگیزی را در کاشت مو رقم بزند.

جهت مطالعه بیشتر در مورد انواع روش‌های کاشت مو به بخش مقایسه "تکنیک‌های مختلف کاشت مو" در سایت مراجعه نمایید.

متاسفانه امروز به دلیل اشباع بازار کاشت مو و جهت کسب منفعت مالی و جذب مشتری، برخی از کلینیک‌ها با سوءاستفاده از عدم اطلاع و آگاهی بیماران با تبلیغ اسامی من درآوردی و جعلی مانند SUT و یا Super FUE تحت عنوان روش‌های جدید با فریب مراجعین مال اندوزی می‌نمایند. امروزه با جستجوی زبان انگلیسی روش‌های مطرح شده در اینترنت در سایت‌های معتبر خارجی به راحتی می‌توان از واقعی و یا جعلی بودن یک روش مطلع شد. برای کسب اطلاع در این موارد می‌توانید به مقاله "کاشت مو به روش SUT "مراجعه نمایید.

با توجه به توانایی پزشک در ایجاد گرافت‌های بسیار ظریف و بدون بافت اضافه اطراف و دستکاری کمتر گرافت در تکنیک FUT، بهترین تکنیک برای کاشت ابرو در حال حاضر تکنیک FUT می‌باشد. برای درک بهتر از مفهوم طبیعی بودن نتایج کاشت مو پس از رشد موها به مقاله "نتایج طبیعی در کاشت مو" مراجعه نمایید.