محلول ماینوکسیدیل یک درمان تایید شده توسط FDA برای ریزش مو در مردان و زنان است که از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۶، تنها با نسخه پزشک در دسترس بود، اما در حال حاضر با عنوان نام تجاری Rogaine و یا در فرمولاسیون عمومی ارزان‌تر به‌صورت تحویل بدون نسخه (OTC) در دسترس است. محلول ماینوکسیدیل جهت تحریک رشد موهای جدید و یا قطور شدن موهای موجود به‌صورت موضعی و مستقیما به پوست سر در محل ریزش و یا در ناحیه کم‌پشت موردنظر مالیده می‌شود. در ادامه به طور کامل به توضیح نحوه مصرف ماینوکسیدیل، کاربرد آن در کاشت مو و کاشت ابرو، عوارض ماینوکسیدیل و نحوه مکانیسم و اثر آن در رشد مو، پرداخته شده است.

اطلاعات کامل در مورد داروی درمان ریزش مو ماینوکسیدیل

به قطعیت می‌توان گفت: ماینوکسیدیل در درمان ریزش مو و کم‌پشتی ناشی از آن تاثیر دارد و حتی برای برخی از افراد که موهای خود را از دست داده اند و تنها موهای کرکی باقی‌مانده است می‌تواند مفید باشد. محلول ماینوکسیدیل ۵٪ به گفته محققان نسبت به محلول ۲٪ در توقف ریزش مو و تحریک رشد موهای جدید در مردان و زنان موثرتر است البته ممکن است برخی از عوارض مانند خارش یا تحریک پوستی با آن بیشتر دیده شود. تمام فرمولاسیون‌های ماینوکسیدیل در زنان نتایج بهتری را نسبت به مردان نشان داده‌اند. در پژوهش‌های مختلف استفاده از ماینوکسیدیل ۲٪ در مردان تحریک رشد و پر پشت شدن موها را در حدود ۳۰٪ نشان داده است و در زنان این نسبت کمی بیشتر است. نرخ پاسخ با استفاده از محلول ۵٪ افزایش می‌یابد و به حدود ۴۰ تا ۵۰٪ می‌رسد. همان‌طور که در مقاله درمان ریزش مو ارثی اشاره کردیم، ماینوکسیدیل اولین داروی موثر در درمان ریزش مو آندروژنیک می‌باشد. محلول ماینوکسیدیل موضعی در ۸۰٪ افرادی که به تازگی موهای خود را به علت ریزش موی آندروژنیک از دست داده‌اند موثر است ولی هنگامی‌که ریزش مو به مدت طولانی‌تر اتفاق افتاده و وسعت زیادی را در برگرفته باشد و موهای کرکی باقی‌مانده نباشد، اثر کمتری دارد، بنابراین استفاده زودهنگام ماینوکسیدیل برای جلوگیری از پیشرفت ریزش موی الگوی زنانه و مردانه در مراحل اولیه پیشنهاد می‌شود.

گاهی اوقات متخصصین پیوند مو از ماینوکسیدیل برای کاهش سرعت ریزش مو در بیماران جوان و به تاخیر انداختن عمل پیوند مو برای چندین سال استفاده می‌کنند، خصوصا زمانی که کم‌پشتی موها تنها به دلیل کاهش قطر موها باشد و نه به دلیل کاهش تراکم موها، چرا که کاشت مو مناسب افرادی است که بین موهای موجودشان فاصله ایجاد شده باشد نه افرادی که ضخامت موهایشان کم شده باشد. ماینوکسیدیل بیشتر در بهبود رشد مو در مناطق مرکزی و فرق سر موثر است تا مناطق فرونتال و جلوی سر.

کاربرد ماینوکسیدیل در کاشت مو و کاشت ابرو

ماینوکسیدیل اغلب توسط متخصصین کاشت مو برای تکمیل عمل پیوند مو و كمک به پرپشت نشان دادن موهای سر استفاده می‌شود. این تاثیرات به چند دلیل حاصل می‌شود اول این که اغلب در کف سر موهای ظریف و کرکی وجود دارد که با استفاده از ماینوکسیدیل این موها تا حدودی قطورتر و ضخیم‌تر شده و بازتاب نور از کف سر را مهار می‌نماید که به دلیل ایجاد پس‌زمینه تیره باعث پر پشت‌تر به نظر رسیدن موها می‌شود. دوم این که با جلوگیری از پیشروی ریزش موهای قبلی ادغام موهای کاشت شده و موهای قبلی باعث ایجاد ظاهری یکدست و زیبا روی سر می‌شود و نهایتا مورد سوم این است که ماینوکسیدیل با مکانیسم ناشناخته منجر به افزایش قطر و ضخامت موهای کاشت شده می‌شود که در متراکم به نظر رسیدن هر چه بیشتر موهای کاشت شده موثر است این اثر مخصوصا در پرپشت به نظر رسیدن نتایج کاشت ابرو بسیار تاثیرگذار است چرا که در کاشت ابرو به دلیل وسعت کم ناحیه کاشت و زاویه خوابیده موهای کاشت شده ابرو، تعداد موهای ابروی کاشت شده در هر سانتیمتر مربع کمتر از تعداد ابروها در حالت طبیعی می‌باشد که می‌توان این نقیصه را به‌راحتی با استفاده از ماینوکسیدیل برای افزایش قطر موهای ابروی کاشت شده رفع نمود.

آیا قطع مصرف ماینوکسیدیل باعث تشدید ریزش مو می‌شود؟

اثر ماینوکسیدیل در کاهش ریزش مو با تحریک رشد موهای جدید با استفاده مداوم و ثابت حاصل می‌شود. اگر استفاده منظم از ماینوکسیدیل متوقف شود، تمام نتایج درمان طی ۳ تا ۶ ماه بعد از بین خواهند رفت.

در اینجا باید خاطر نشان کرد این تصور که "بعد از قطع کردن ماینوکسیدیل، ریزش موها بدتر از قبل می‌شود" تصوری اشتباه و باطل است، رویدادی که بعد از قطع ماینوکسیدیل اتفاق می‌افتد در واقع این است که وضعیت ریزش موها به حالتی می‌رسد که قرار بوده در صورت عدم استفاده از ماینوکسیدیل و گذر زمان برسد نه این که به حالت قبل از شروع ماینوکسیدیل برسد، زیرا که ماینوکسیدیل یک اثر نگهدارنده روی پیشروی ریزش مو دارد که مانند یک فنر جمع شده عمل می‌کند، پس نباید انتظار داشت که با قطع مصرف، ریزش مو مانند قبل از شروع مصرف شود اما این تصور که استفاده از ماینوکسیدیل باعث تحریک ریزش پس از قطع مصرف می‌شود نیز بی‌پایه و اساس می‌باشد.

عوارض استفاده از ماینوکسیدیل چیست؟

عوارض جانبی ماینوکسیدیل موضعی کم هستند و در واقع شاید بتوان لقب کم عارضه ترین داروی ریزش مو را به این دارو داد، برخی از این عوارض شامل تحریک یا خارش پوست می‌باشد. برخی عوارض بالقوه استفاده از ماینوکسیدیل مانند تقویت رشد موهای زائد در صورت و همچنین تغییر رنگ مو به زرد خصوصا موهای سفید و یا ایجاد سردرد در موارد نادری می‌تواند در استفاده طولانی‌مدت رخ دهد.

تقریبا در تمامی موارد با کاهش دوز ماینوکسیدیل از ۵٪ به ۲٪ و یا کاهش دفعات استفاده از ماینوکسیدیل مثلا استفاده یک روز در میان به جای استفاده روزانه این عوارض رفع خواهند گردید.

البته در برخی موارد که عوارض به دلیل حساسیت فرد به این دارو می‌باشد حتی با کاهش دوز دارو نیز عوارض حاصل از آن مانند التهاب یا ورم اطراف چشم رفع نگردیده و حتما دارو باید قطع گردد.

مکانیسم عمل ماینوکسیدیل چیست؟

این که چرا ماینوکسیدیل باعث توقف ریزش مو و تحریک رشد موهای جدید می‌شود به قطعیت مشخص نیست. در واقع خاصیت ضد ریزش موی ماینوکسیدیل یک کشف اتفاقی بود و اثرات ماینوکسیدیل روی فولیکول مو به‌طور کامل مشخص نیست با این حال فرضیه‌های اولیه‌ای مبنی بر توانایی آن به عنوان باز کننده کانال پتاسیم، اثرات آن بر کلاژن و سنتز پروستاگلاندین و اثرات آن بر گیرنده‌های آندروژن همراه با تئوری گشاد شدن سرخرگ و تاخیر حرکت خون سرخرگی و تنظیم فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)  وجود دارد.

در پایان باید گفت: داروی ماینوکسیدیل به دلیل سهولت استفاده و قیمت پایین و عوارض ناچیز و نیز تاثیر بر ریزش مو هم در زنان و هم در مردان شاید یکی از بهترین گزینه‌های درمانی انواع ریزش مو و کم‌پشتی باشد که همیشه جز اولین انتخاب‌های متخصصین پوست و مو جهت درمان ریزش مو می‌باشد.

درمان ریزش مو

ریزش مو