برای درمان ریزش مو هم درمان‌های دارویی مثل فیناستراید و ماینوکسیدیل و هم درمان‌های جراحی مثل کاشت مو و هم درمان‌های مکمل مثل اسکالپ میکروپیگمنتیشین وجود دارد، این پزشک است که با توجه به وسعت ریزش، میزان بانک موی در دسترس و سن بیمار تصمیم می‌گیرد که کدام یک از درمان‌های موجود بهترین تاثیر ممکن را برای بیمار ایجاد می‌کند.

 یکی از موثرترین و معروف‌ترین درمان‌های دارویی، داروی فیناستراید (با نام تجاری Propecia) است که یک داروی خوراکی برای درمان الگوی ریزش موی مردانه (Male Pattern Hairloss) است. این درمان، اختصاصی الگوی ریزش موی مردانه (MPHL) می‌باشد که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) جهت تجویز تحت نظر پزشکان مورد تایید قرار گرفته است. چندین سال تحقیق و نیز مصرف این دارو توسط میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا نشان داده است که فیناستراید اثربخشی طولانی‌مدت در درمان الگوی ریزش موی مردانه در همه سنین و همه نژادها دارد. فیناستراید گاهی اوقات به تنهایی و یا گاهی در ترکیب با ماینوکسیدیل برای جلوگیری از ریزش موها و یا تکمیل و بهینه‌سازی نتایج عمل پیوند مو استفاده می‌شود. شایان ذکر است این دارو برای استفاده در ریزش موی زنان چندان موثر نمی‌باشد مگر آن مواردی که ریزش مو ناشی از افزایش سطح هورمون‌های مردانه در بدن زنان باشد.

به گفته دکتر نوایی، اثرات فیناستراید در کاهش ریزش مو و تحریک رشد مجدد مو بهترین نتیجه را در مورد ریزش موهایی با درجه کم تا متوسط دارد اما مردان با ریزش موی گسترده یا درجات بالای ریزش مو به ندرت رشد مجدد را با فيناستراید تجربه می‌کنند، این مردان بهترین کاندید برای کاشت مو و یا در صورت وجود بانک موی ضعیف دیگر روش‌ها مانند اسکالپ میکروپیگمنتیشن می‌باشند. به بیان دیگر برای رویت نتایج استفاده از فیناستراید تنها در وضعیتی ممکن است که همچنان موهای ظریف و کُرکی روی سر باقی مانده است.

فیناستراید در تحریک رشد مجدد مو در ناحیه قله یا فرق سر بیشترین اثر و در ناحیه جلوی سر و جایی که ریزش مو باعث عقب رفتن خط مو شده است، کمترین اثر را دارد و برعکس ماینوکسیدیل بیشترین تاثیر را در ناحیه جلوی سر و کمترین اثر را در ناحیه قله سر دارد.

برخی از متخصصین کاشت مو با توجه به تاثیرات این داروها ترکیبی از کاشت مو و دارو درمانی را بدین صورت توصیه می‌کنند که فیناستراید و ماینوکسیدیل را برای جلوگیری از پیشروی ریزش موهای باقی‌مانده تجویز می‌کنند و عمل کاشت مو را برای پوشش خط موی جلوی سر و یا دیگر نواحی که دچار طاسی کامل شده‌اند، انجام می‌دهند. 

فیناستراید چگونه عمل می‌کند؟

مکانیسم اثر فیناستراید برای توقف ریزش مو و تحریک رشد موی جدید در سطح مولکولی است. این دارو به صورت انتخابی مانع فعالیت آنزیمی می‌شود که هورمون تستوسترون را به فرمی که در فولیکول‌های مو فعال است (دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌کند هورمون‌های آندروژنیک (مردانه) مانند هورمون تستوسترون اثرات متعددی در بدن دارند، از جمله نقش در حجم عضلات، فرم استخوان‌ها، فولیکول‌های مو و غده پروستات. فولیکول‌های مو و غدد چربی در پوست عمدتا به هورمون‌های آندروژنی پاسخ می‌دهند.

تستوسترون قوی‌ترین هورمون مردانه موجود است و بر روی فولیکول‌های مو، پوست و بافت پروستات به‌صورت غیرمستقیم اثر می‌گذارد. این بافت‌ها به فرمی از تستوسترون به نام دی هیدروتستوسترون پاسخ می‌دهند تستوسترون توسط آنزیم 5-آلفا رودکتاز به دی هیدروتستوسترون تبدیل می‌شود. اثرات فیناستراید با مهار عملکرد آنزیم 5- آلفا رودکتاز بروز می‌کند که در نتیجه آن تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون مهار می‌گردد.

محققان طی چندین سال بررسی متوجه شدند که 5- آلفا ردوکتاز در دو شکل نوع I و نوع II وجود دارد و فیناستراید در مهار نوع II موثر است. نوع I این آنزیم در غدد چربی غالب است. نوع II به وفور در فولیکول‌های مو و بافت پروستات یافت می‌شود. محققین دریافتند که:

• مردان دارای سطح متوسط روبه بالا از آنزیم نوع II (و بنابراین سطح متوسط روبه بالایی از دی هیدروتستوسترون) احتمال بیشتری برای ابتلا به الگوی ریزش موی مردانه و بزرگ شدن خوش‌خیم غده پروستات دارند.
• مردان دارای سطح پایينی از آنزیم نوع II (درنتیجه سطح پایینی از دی هیدروتستوسترون) کمتر به الگوی ریزش موی مردانه و بزرگ شدن خوش‌خیم غده پروستات مبتلا می‌شوند.
• مهار 5-آلفا ردوکتاز نوع II می‌تواند سطح دی هیدروتستوسترون در فولیکول‌های مو و بافت پروستات را کاهش دهد و احتمال ابتلا به الگوی ریزش موی مردانه و بزرگ شدن خوش‌خیم غده پروستات را کم می‌کند

فیناستراید (عاملی که مانع فعالیت آلفا ردوکتاز نوع II می‌شود و درنتیجه سطح دی هیدروتستوسترون را در سلول‌های هدف کاهش می‌دهد) برای اولین بار بیش از یک دهه پیش برای درمان بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات تولید شد که تحت نام تجاری PROSCAR و با دوز 5 میلی‌گرم در روز تجویز می‌شد.

با بررسی دیگر اثرات فیناستراید به‌جز تاثیر در درمان بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات، محققان دریافتند که فیناستراید در درمان الگوی ریزش موی مردانه نیز کاربرد دارد. مطالعات تکمیلی تایید کرد که دوز ۱ میلی‌گرم در روز فیناستراید (با نام تجاری Propecia) در درمان الگوی ریزش موی مردانه در اکثر نژادها موثر است.

عوارض فیناستراید

در مقاله‌ای به‌طور جداگانه به طور‌کامل به "عوارض فیناستراید" پرداخته شده است اما به‌طور کلی می‌توان گفت: فیناستراید برای درمان ریزش مو تنها باید پس از بررسی توسط متخصص پوست و مو تجویز شود و از مصرف خودسرانه دارو پرهیز گردد. استفاده این دارو توسط زنان باردار مورد تایید نیست و عوارض جبران‌ناپذیر مادرزادی برای جنین ایجاد خواهد نمود این دارو دارای پتانسیل برای تداخل با پیشرفت و نمو جنسی در جنین است و حتی در مردانی که قصد بچه‌دار شدن دارند باید حدود سه ماه قبل از اقدام، قطع گردد.

دکتر نوایی گفت: از دیگر عوارضی که در صورت بروز نیازمند قطع دارو است ایجاد احساس درد و تورم در سینه‌ها و رشد سینه‌ها می‌باشد که به محض رویت این حالات فیناستراید باید قطع گردد. دیگر عوارض فیناستراید از جمله کاهش حجم مایع منی و کاهش سفتی آلت هنگام نعوظ است که بسیار نادر بوده و هر زمان که مصرف دارو کم و یا قطع شود این حالات رفع می‌گردند. برخی دیگر حالات از جمله احساس کاهش تمایلات جنسی بیشتر جنبه روانی داشته و حتی در صورت وجود بسیار نادر می‌باشد، چنانکه مقالات جدید بروز این حالت در استفاده دوز ۱ میلی‌گرم که مناسب ریزش مو است را غیرمحتمل دانسته و بیشتر احتمال وقوع این عوارض را با دوز ۵ میلی‌گرم که برای درمان پروستات خوش‌خیم است در نظر می‌گیرند.

درمان ریزش مو

ریزش مو